Separacja

Cykl prawo rodzinne: część X

Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd orzekł separację. Jednakże mimo zupełnego rozkładu pożycia orzeczenie separacji nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niej miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków.

Separacja jest instytucją prawną niezależną od rozwodu. Umożliwia małżonkom uregulowanie w jednym postępowaniu szeregu kwestii osobistych i majątkowych związanych z ustaniem wspólnego życia. W przeciwieństwie do rozwodu nie powoduje ustania małżeństwa.

Przesłanką konieczną orzeczenia separacji jest zupełny rozkład pożycia małżonków, a zatem całkowite ustanie ich wspólnego życia. Zupełny rozkład pożycia najczęściej przejawia się w ustaniu małżeńskiej więzi duchowej (uczuciowej), fizycznej (intymnej) oraz gospodarczej.

Dla orzeczenia separacji – w przeciwieństwie do rozwodu – nie jest konieczny trwały rozkład pożycia małżonków. Rozwiązanie to uwzględnia funkcję restytucyjną separacji. Orzeczenie separacji, skutkujące uporządkowaniem wzajemnych relacji między małżonkami, może przyczynić się do wznowienia ich wspólnego życia.

Postępowanie w sprawie o separację może toczyć się w trybie procesowym albo nieprocesowym. Ten drugi tryb jest dostępny wyłącznie, jeżeli separacja orzekana jest na podstawie zgodnego żądania małżonków, którzy nie mają wspólnych małoletnich dzieci.